Bhagwad Geeta Chapter #10:
Vibhūti Yog
Yog through Appreciating the Infinite Opulences of God
अश्रीभगवानुवाच |
भूय एव महाबाहो शृणु मे परमं वच: |
यत्तेऽहं प्रीयमाणाय वक्ष्यामि हितकाम्यया || 1||
न मे विदु: सुरगणा: प्रभवं न महर्षय: |
अहमादिर्हि देवानां महर्षीणां च सर्वश: || 2||
यो मामजमनादिं च वेत्ति लोकमहेश्वरम् |
असम्मूढ: स मर्त्येषु सर्वपापै: प्रमुच्यते || 3||
बुद्धिर्ज्ञानमसम्मोह: क्षमा सत्यं दम: शम: |
सुखं दु:खं भवोऽभावो भयं चाभयमेव च || 4||
अहिंसा समता तुष्टिस्तपो दानं यशोऽयश: |
भवन्ति भावा भूतानां मत्त एव पृथग्विधा: || 5||
महर्षय: सप्त पूर्वे चत्वारो मनवस्तथा |
मद्भावा मानसा जाता येषां लोक इमा: प्रजा: || 6||
एतां विभूतिं योगं च मम यो वेत्ति तत्त्वत: |
सोऽविकम्पेन योगेन युज्यते नात्र संशय: || 7||
अहं सर्वस्य प्रभवो मत्त: सर्वं प्रवर्तते |
इति मत्वा भजन्ते मां बुधा भावसमन्विता: || 8||
मच्चित्ता मद्गतप्राणा बोधयन्त: परस्परम् |
कथयन्तश्च मां नित्यं तुष्यन्ति च रमन्ति च || 9||
तेषां सततयुक्तानां भजतां प्रीतिपूर्वकम् |
ददामि बुद्धियोगं तं येन मामुपयान्ति ते || 10||
तेषामेवानुकम्पार्थमहमज्ञानजं तम: |
नाशयाम्यात्मभावस्थो ज्ञानदीपेन भास्वता || 11||
अर्जुन उवाच |
परं ब्रह्म परं धाम पवित्रं परमं भवान् |
पुरुषं शाश्वतं दिव्यमादिदेवमजं विभुम् || 12||
आहुस्त्वामृषय: सर्वे देवर्षिर्नारदस्तथा |
असितो देवलो व्यास: स्वयं चैव ब्रवीषि मे || 13||
सर्वमेतदृतं मन्ये यन्मां वदसि केशव |
न हि ते भगवन्व्यक्तिं विदुर्देवा न दानवा: || 14||
स्वयमेवात्मनात्मानं वेत्थ त्वं पुरुषोत्तम |
भूतभावन भूतेश देवदेव जगत्पते || 15||
वक्तुमर्हस्यशेषेण दिव्या ह्यात्मविभूतय: |
याभिर्विभूतिभिर्लोकानिमांस्त्वं व्याप्य तिष्ठसि || 16||
कथं विद्यामहं योगिंस्त्वां सदा परिचिन्तयन् |
केषु केषु च भावेषु चिन्त्योऽसि भगवन्मया || 17||
विस्तरेणात्मनो योगं विभूतिं च जनार्दन |
भूय: कथय तृप्तिर्हि शृण्वतो नास्ति मेऽमृतम् || 18||
श्रीभगवानुवाच |
हन्त ते कथयिष्यामि दिव्या ह्यात्मविभूतय: |
प्राधान्यत: कुरुश्रेष्ठ नास्त्यन्तो विस्तरस्य मे ||19||
अहमात्मा गुडाकेश सर्वभूताशयस्थित: |
अहमादिश्च मध्यं च भूतानामन्त एव च || 20||
आदित्यानामहं विष्णुर्ज्योतिषां रविरंशुमान् |
मरीचिर्मरुतामस्मि नक्षत्राणामहं शशी || 21||
वेदानां सामवेदोऽस्मि देवानामस्मि वासव: |
इन्द्रियाणां मनश्चास्मि भूतानामस्मि चेतना || 22||
रुद्राणां शङ्करश्चास्मि वित्तेशो यक्षरक्षसाम् |
वसूनां पावकश्चास्मि मेरु: शिखरिणामहम् || 23||
पुरोधसां च मुख्यं मां विद्धि पार्थ बृहस्पतिम् |
सेनानीनामहं स्कन्द: सरसामस्मि सागर: || 24||
महर्षीणां भृगुरहं गिरामस्म्येकमक्षरम् |
यज्ञानां जपयज्ञोऽस्मि स्थावराणां हिमालय: || 25||
अश्वत्थ: सर्ववृक्षाणां देवर्षीणां च नारद: |
गन्धर्वाणां चित्ररथ: सिद्धानां कपिलो मुनि: || 26||
उच्चै:श्रवसमश्वानां विद्धि माममृतोद्भवम् |
ऐरावतं गजेन्द्राणां नराणां च नराधिपम् || 27||
आयुधानामहं वज्रं धेनूनामस्मि कामधुक् |
प्रजनश्चास्मि कन्दर्प: सर्पाणामस्मि वासुकि: || 28||
अनन्तश्चास्मि नागानां वरुणो यादसामहम् |
पितृणामर्यमा चास्मि यम: संयमतामहम् || 29||
प्रह्लादश्चास्मि दैत्यानां काल: कलयतामहम् |
मृगाणां च मृगेन्द्रोऽहं वैनतेयश्च पक्षिणाम् || 30||
पवन: पवतामस्मि राम: शस्त्रभृतामहम् |
झषाणां मकरश्चास्मि स्रोतसामस्मि जाह्नवी || 31||
सर्गाणामादिरन्तश्च मध्यं चैवाहमर्जुन |
अध्यात्मविद्या विद्यानां वाद: प्रवदतामहम् || 32||
अक्षराणामकारोऽस्मि द्वन्द्व: सामासिकस्य च |
अहमेवाक्षय: कालो धाताहं विश्वतोमुख: || 33||
मृत्यु: सर्वहरश्चाहमुद्भवश्च भविष्यताम् |
कीर्ति: श्रीर्वाक्च नारीणां स्मृतिर्मेधा धृति: क्षमा || 34||
बृहत्साम तथा साम्नां गायत्री छन्दसामहम् |
मासानां मार्गशीर्षोऽहमृतूनां कुसुमाकर: || 35||
द्यूतं छलयतामस्मि तेजस्तेजस्विनामहम् |
जयोऽस्मि व्यवसायोऽस्मि सत्त्वं सत्त्ववतामहम् || 36||
वृष्णीनां वासुदेवोऽस्मि पाण्डवानां धनञ्जय: |
मुनीनामप्यहं व्यास: कवीनामुशना कवि: || 37||
दण्डो दमयतामस्मि नीतिरस्मि जिगीषताम् |
मौनं चैवास्मि गुह्यानां ज्ञानं ज्ञानवतामहम् || 38||
यच्चापि सर्वभूतानां बीजं तदहमर्जुन |
न तदस्ति विना यत्स्यान्मया भूतं चराचरम् || 39||
नान्तोऽस्ति मम दिव्यानां विभूतीनां परन्तप |
एष तूद्देशत: प्रोक्तो विभूतेर्विस्तरो मया || 40||
यद्यद्विभूतिमत्सत्त्वं श्रीमदूर्जितमेव वा |
तत्देवावगच्छ त्वं मम तेजोंऽशसम्भवम् || 41||
अथवा बहुनैतेन किं ज्ञातेन तवार्जुन |
विष्टभ्याहमिदं कृत्स्नमेकांशेन स्थितो जगत् || 42||
shri bhagavan uvacha
bhuya eva maha-baho shrinu me paramam vachah
yatte ’ham priyamanaya vakshyami hita-kamyaya
na me viduh sura-ganah prabhavam na maharshayah
aham adir hi devanam maharshinam cha sarvashah
yo mamajam anadim cha vetti loka-maheshvaram
asammudhah sa martyeshu sarva-papaih pramuchyate
buddhir jnanam asammohah kshama satyam damah shamah
sukham duhkham bhavo ’bhavo bhayam chabhayameva cha
ahinsa samata tushtis tapo danam yasho ’yashah
bhavanti bhava bhutanam matta eva prithag-vidhah
maharshayah sapta purve chatvaro manavas tatha
mad-bhava manasa jata yesham loka imah prajah
etam vibhutim yogam cha mama yo vetti tattvatah
so ’vikampena yogena yujyate natra sanshayah
aham sarvasya prabhavo mattah sarvam pravartate
iti matva bhajante mam budha bhava-samanvitah
mach-chitta mad-gata-prana bodhayantah parasparam
kathayantash cha mam nityam tushyanti cha ramanti cha
tesham satata-yuktanam bhajatam priti-purvakam
dadami buddhi-yogam tam yena mam upayanti te
tesham evanukampartham aham ajnana-jam tamah
nashayamyatma-bhava-stho jnana-dipena bhasvata
arjuna uvacha
param brahma param dhama pavitram paramam bhavan
purusham shashvatam divyam adi-devam ajam vibhum
ahus tvam rishayah sarve devarshir naradas tatha
asito devalo vyasah svayam chaiva bravishi me
sarvam etad ritam manye yan mam vadasi keshava
na hi te bhagavan vyaktim vidur deva na danavah
swayam evatmanatmanam vettha tvam purushottama
bhuta-bhavana bhutesha deva-deva jagat-pate
vaktum arhasyasheshena divya hyatma-vibhutayah
yabhir vibhutibhir lokan imams tvam vyapya tishthasi
katham vidyam aham yogins tvam sada parichintayan
keshu keshu cha bhaveshu chintyo ’si bhagavan maya
vistarenatmano yogam vibhutim cha janardana
bhuyah kathaya triptir hi shrinvato nasti me ’mritam
shri bhagavan uvacha
hanta te kathayishyami divya hyatma-vibhutayah
pradhanyatah kuru-shreshtha nastyanto vistarasya me
aham atma gudakesha sarva-bhutashaya-sthitah
aham adish cha madhyam cha bhutanam anta eva cha
adityanam aham vishnur jyotisham ravir anshuman
marichir marutam asmi nakshatranam aham shashi
vedanam sama-vedo ’smi devanam asmi vasavah
indriyanam manash chasmi bhutanam asmi chetana
rudranam shankarash chasmi vittesho yaksha-rakshasam
vasunam pavakash chasmi meruh shikharinam aham
purodhasam cha mukhyam mam viddhi partha brihaspatim
senaninam aham skandah sarasam asmi sagarah
maharshinam bhrigur aham giram asmyekam aksharam
yajnanam japa-yajno ’smi sthavaranam himalayah
ashvatthah sarva-vrikshanam devarshinam cha naradah
gandharvanam chitrarathah siddhanam kapilo munih
uchchaihshravasam ashvanam viddhi mam amritodbhavam
airavatam gajendranam naranam cha naradhipam
ayudhanam aham vajram dhenunam asmi kamadhuk
prajanash chasmi kandarpah sarpanam asmi vasukih
anantash chasmi naganam varuno yadasam aham
pitrinam aryama chasmi yamah sanyamatam aham
prahladash chasmi daityanam kalah kalayatam aham
mriganam cha mrigendro ’ham vainateyash cha pakshinam
pavanah pavatam asmi ramah shastra-bhritam aham
jhashanam makarash chasmi srotasam asmi jahnavi
sarganam adir antash cha madhyam chaivaham arjuna
adhyatma-vidya vidyanam vadah pravadatam aham
aksharanam a-karo ’smi dvandvah samasikasya cha
aham evakshayah kalo dhataham vishvato-mukhah
mrityuh sarva-harash chaham udbhavash cha bhavishyatam
kirtih shrir vak cha narinam smritir medha dhritih kshama
brihat-sama tatha samnam gayatri chhandasam aham
masanam marga-shirsho ’ham ritunam kusumakarah
dyutam chhalayatam asmi tejas tejasvinam aham
jayo ’smi vyavasayo ’smi sattvam sattvavatam aham
vrishninam vasudevo ’smi pandavanam dhananjayah
muninam apyaham vyasah kavinam ushana kavih
dando damayatam asmi nitir asmi jigishatam
maunam chaivasmi guhyanam jnanam jnanavatam aham
yach chapi sarva-bhutanam bijam tad aham arjuna
na tad asti vina yat syan maya bhutam characharam
nanto ’sti mama divyanam vibhutinam parantapa
esha tuddeshatah prokto vibhuter vistaro maya
yad yad vibhutimat sattvam shrimad urjitam eva va
tat tad evavagachchha tvam mama tejo ’nsha-sambhavam
atha va bahunaitena kim jnatena tavarjuna
vishtabhyaham idam kritsnam ekanshena sthito jagat
Please Donate Generously to Sustain Our Efforts
Your donation can make a difference in promoting awareness about Hindu Traditions. Our next milestone is to touch and inspire 1 million youngsters who are in state of ignorance or lack of direction as far as awareness of Sanatan Dharma and our rich traditions are concerned. We appreciate any contribution you can make to support our cause.